Niet te snel en vooral ook niet de schuld bij de ander leggen. Dat is misschien wel de kern van het boek Ode aan het klootjesvolk van Coos Huijsen. Een boek dat ik met veel belangstelling las. Waarom groeit populisme? En is het populisme het grote gevaar van onze tijd? Of is het een smoesje van een progressieve elite om haar eigen falen te maskeren. Om te verhullen hoe weinig gevoel die elite zelf nog heeft voor de belevingswereld van gewone mensen. Sinds de provobeweging in de jaren zestig, die de term “klootjesvolk’ afstofte, heeft de linkse avant-garde vooral het narcistische genoegen gecultiveerd om zich van gewone mensen te onderscheiden. Al in de jaren tachtig waarschuwde Coos Huijsen, met name in de PvdA, voor het gevaar van deze hooghartigheid. Voor het overschatten van theoretische kennis ten koste van de wijsheid van gewone mensen en hun dagelijkse ervaringen. Voor het technocratische gelijk en de zogenaamde morele onfeilbaarheid van het verheven wereldbeeld. Voor het dedain jegens het gezonde verstand. In Ode aan het klootjesvolk legt Coos Huijsen het verziekte klimaat en de gepolariseerde verhoudingen in Nederland genadeloos op de snijtafel. Oplossingen zoekt hij in een gezamenlijke, nieuwe definitie van het begrip “solidariteit’ op basis van een herwaardering van gelijkheid, gelijkwaardigheid en medemenselijkheid. De elite moet begrijpen dat zij in een moderne democratie alleen legitiem kan voortbestaan in dienstbaarheid. Ode aan het klootjesvolk is een interessant boek, niet altijd even gemakkelijk leesbaar. Sommige alinea’s las ik wel een paar keer om dan pas te begrijpen, maar de strekking van het boek is helder. Niet te snel invullen voor een ander, niet de schuld bij de ander leggen maar wat heb je – als politicus – zelf bijgedragen een de gedachtegang van de ander. Maar ook hoe paternalistisch denken en handelen funest kan zijn voor draagvlak en beleids(ontwikkeling). Het boek is een aanrader voor iedereen die dienstverlening aan een ander wil zijn. Het boek heeft met name een politieke invalshoek maar is zeker ook een aanrader voor daar waar dienstverlening en dienstbaarheid een rol speelt.
